Дивиденды 2024 года: как будет облагаться налогом на доходы физических лиц в 2025 году?

2024 жылы дивидендтерді төлеу 2025 жылы есептеліп, жүзеге асырылатын болады. Бұл процесс қалай рәсімделеді және салықты қалай есептеу керек? Осы сұрақтарға жауап беру үшін 2024 жылы дивидендтерді есептеген ЖШС-нің жалғыз құрылтайшысы мысалында қарастырамыз.

Нормативтік базаға жүгінейік.

«Серіктестіктер туралы...» заңның 40-бабының 1-тармағына сәйкес, ЖШС-нің тоқсан, жартыжылдық немесе жыл қорытындысы бойынша алған таза табысын (бухгалтерлік есеп деректері бойынша) құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешіміне сәйкес бөлуге болады.

Төлем шешім қабылданған күннен бастап 1 ай ішінде ЖШС тарапынан ақшалай нысанда жүргізілуі тиіс.

Бұл ретте, «Серіктестіктер туралы...» заңында да, басқа нормативтік құқықтық актілерде де бірнеше жыл үшін дивиденд төлеуге тыйым салынбайды, сондай-ақ бірнеше жыл бойы оларды төлемегені үшін айыппұлдар қарастырылмаған.

Есептілікте көрсетілген барлық жинақталған пайда да, оның бір бөлігі де — жалпы жиналыстың немесе жалғыз құрылтайшының шешімі бойынша бөлінуі мүмкін. Сондықтан 2024 жылы дивидендтердің 2025 жылы төленуі — қалыпты жағдай.

Салық салуға келсек, ҚР СК 1-бабы 1-тармағының 16) тармақшасына сәйкес, дивидендтер — заңды тұлға өзінің құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетін таза табыс немесе оның бір бөлігі түріндегі табыс.

ҚР СК 321-бабының 10) тармақшасына сәйкес, жеке тұлғаның жылдық табысына оның барлық түрдегі табыстары, соның ішінде дивиденд түріндегі табыс кіреді.

Резидент-жеке тұлға құрылтайшыларға дивиденд есептеу кезінде ЖШС есебіндегі жазбалар мынадай:

• дивидендтер есептелді: Дт 5620 Кт 3040;
• ЖТС ұсталды (30 000 АЕК-тен асатын сомадан, ҚР СК 341-бабы 1-тармағы 8) тармақшасына сәйкес): Дт 3040 Кт 3120;
• ЖТС бюджетке төленді (30 000 АЕК-тен асатын сомадан, ҚР СК 341-бабы 1-тармағы 8) тармақшасына сәйкес): Дт 3120 Кт 1030;
• дивидендтер төленді: Дт 3040 Кт 1010, 1030.

Дивидендтерден ЖТС мөлшерлемесі — 10%.

Сондай-ақ, ҚР СК 341-бабы 1-тармағының 8) тармақшасына сәйкес, салық салынуға жататын ҚР резиденті-жеке тұлғаның табысынан (табысты түзету) күнтізбелік жыл ішінде 30 000 АЕК шегінде алынған резидент-заңды тұлғадан алынған дивидендтер алып тасталады (АЕК мөлшері тиісті қаржы жылының 1 қаңтарындағы мәні алынады), егер олар:

• акциялар бойынша төленуге жататын таза табыс немесе оның бір бөлігі;
• резидент-заңды тұлғаның өзінің құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетін таза табыс немесе оның бір бөлігі;
• резидент-заңды тұлға таратылған кезде немесе жарғылық капитал азайтылғанда мүлікті бөлу кезінде, сондай-ақ заңды тұлға құрылтайшыдан, қатысушыдан қатысу үлесін немесе оның бір бөлігін сатып алғанда төленсе.

ҚР СК 351-бабының 1, 2-тармақтарына сәйкес, төлем көзіне салық салынуға жататын табыс бойынша ЖТС есептеуді, табыс есептелген кезде, салық агенті жүргізеді. Дивидендтер төлеу бөлігінде салық агенті — дивиденд төлеуші ЖШС-нің өзі болады.

ЖТС ұстау төлем көзіне салық салынуға жататын табыс төленетін күннен кешіктірмей ЖШС — салық агентімен жүргізіледі.

Осылайша, егер жалғыз құрылтайшы — ҚР резиденті-жеке тұлғаға 2025 жылы 2024 жылы үшін дивидендтер есептеліп, төлем де 2025 жылы жүргізілсе:

• салық салынуға жататын резидент-жеке тұлғаның табысынан 30 000 АЕК шегіндегі сома алынып тасталады (үлеске иелік ету мерзіміне қарамастан — 3 жылдан артық немесе кем);
• 30 000 АЕК-тен асатын дивиденд сомасы төлем көзіне 10% мөлшерлеме бойынша ЖТС салынады.